مجتبی ثمره هاشمی دستیار ارشد-تاکنون- و معاون اول احمدی‌نژاد پس از این، پیش از ظهر یکشنبه در سمت راست احمدی‌نژاد نشست و در آن سو اسفندیار رحیم مشایی در کسوت مشاور و رئیس دفتر رئیس‌جمهورى که تازه حکم گرفته بود بر صندلی سمت چپ احمدی‌نژاد تکیه زد. این حلقه بر گرد احمدی‌نژاد وقتی روز گذشته در دیدار سفرا و نمایندگی‌های کشورمان در قاره اروپا با احمدی‌نژاد در پاستور رونمایی شد حکایتی از آنچه قبل از آن گذشته بود می‌کرد؛ خبرهایی که با شایعه برکناری محمدحسین صفار هرندی وزیر ارشاد رسانه‌ها را وادار به پرداختن به کابینه نهم به جای کابینه جدید کرد و با تأیید خبر برکناری وزیر اطلاعات این سؤال را خلق کرد که «در دولت چه می‌گذرد؟»

وزیر وزارتخانه‌ای که یکی از استراتژیک‌ترین وزارتخانه‌های کشورمان به حساب می‌آید روز گذشته شایعه عزلش دوامی نداشت و به سرعت تأیید شد و یک مقام مسئول در دفتر رئیس‌جمهور برکناری حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای از وزارت اطلاعات را تأیید کرد و به پایگاه اطلاع‌رسانی دولت درباره برخی اخبار منتشره درباره برکناری تعدادی از وزرای دولت نهم توسط رئیس‌جمهور گفت: تاکنون تنها خبر برکناری وزیر اطلاعات می‌شود. 

 محسنی اژه‌ای که پیش از این قرار بود که با ریاست صادق لاریجانی بر قوه قضائیه به‌عنوان یکی از مسئولان ارشد دستگاه قضایی منصوب شود در شرایطی به دستور احمدی‌نژاد عزل شد که بنا برآنچه روز گذشته پایگاه خبری رجا متعلق به حامیان چند آتشه دولت منتشر کرد علوی از معاونان وزارت اطلاعات به‌عنوان سرپرست وزارتخانه متبوعش منصوب شده است.  اما محمد علی خواجه پیری مدیر مرکز فعالیت‌های قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روز گذشته به سرعت به عنوان سرپرست این وزارتخانه انتخاب شد، چه اینکه پیش از این محمدحسین صفار هرندی در آخرین سفر استانی دولت به مشهد از این وزارتخانه خداحافظی کرده و گفته بود که خدا به حال وزیر بعدی رحم کند.
احمدی‌نژاد که دیروز در جمع سفرای ایران در کشورهای اروپایی گفته بود «برای تحقق حاکمیت جهانی یکتاپرستی و عدالت فاصله زیادی نمانده است» با تصمیمی که گفته می‌شود اثرات اعتراض‌های چند وزیر به عملکرد او در قبال موضوع مشایی است نشان داد که برای پیشبرد منویات خود و مسلط کردن منقطی‌اش حذف چند وزیر به هر هزینه‌ای آن هم چند روز مانده تا پایان عمر قانونی دولت نهم را انجام می‌دهد.

احمدی‌نژاد که در این دیدار منوچهر متکی وزیر امور خارجه‌اش را با فاصله از خود نشانده بود که حاوی پیامی برای دیپلمات‌های ایرانی بود با بیان اینکه وزارت امور خارجه در دوره دولت دهم کار سنگین‌تری پیش‌رو دارد، تصریح کرد: با توجه به شرایط موجود شروع یک حرکت جهشی در عرصه سیاست خارجی ضروری است زیرا انتخابات تراز جمهوری اسلامی و توقع جهانی را از ملت ایران بالا برده است؛ امروز نوعاً بشریت منتظرند که ملت ایران راه نجات‌بخشی را پیش روی آنان قرار دهد. دیروز علاوه بر عزل صفار هرندی و محسنی اژه‌ای از وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و اطلاعات اخباری مبنی بر عزل باقری لنکرانی وزیر جوان کابینه هم منتشر شد؛ او هم هفته گذشته در جلسه هیأت دولت به احمدی‌نژاد اعتراض کرده بود اما مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه «کامران باقری لنکرانی تا پیش از جلسه هیأت دولت در روز یکشنبه وزیر بوده است، اما اکنون را نمی‌دانم» گفت: برکناری دکتر لنکرانی را نه تأیید می‌کنم نه تکذیب.

دکتر عباس زارع‌نژاد در گفت‌وگو با مهر درباره خبر برکناری کامران باقری لنکرانی توسط محمود احمدی‌نژاد گفت: وزیر ما (کامران باقری لنکرانی) تا قبل از حضور در جلسه دولت وزیر بوده اما الان را نمی‌دانم!

بلاتکلیفی در وزارتخانه‌ها و بهتی که تاکنون در تاریخ سیاسی کشورمان سابقه نداشته است شرایطی را ایجاد کرده است که بر اساس قانون اساسی دولت را از رسمیت انداخته و بر اساس اصل 136 قانون اساسی که می‌گوید اگر بعد از رأی اعتماد و در طول دوره دولت، نصف اعضای کابینه تعویض شدند، دولت مجبور است که مجدداً برای آنها از مجلس رأی اعتماد بگیرد. ظاهراً احمدی‌نژاد برای یک هفته مانده تا تنفیذ حکم ریاست جمهوری دهم برای پایبندی به قانون اساسی راهی جز این اقدام ندارد، یا اینکه جلسه هیأت دولت برگزار نشود. ولی اسماعیلی عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان مجلس شورای اسلامی در این باره معتقد است که با برکناری وزرای فرهنگ و ارشاد و اطلاعات، کابینه دولت نهم از رسمیت می‌افتد. نماینده گرمی و عضو کمیسیون سیاست داخلی و امور شوراها خاطر نشان کرد: طبق قانون اساسی، تصمیمات دولت در این چند روز باقی مانده از دوره نهم قانونی نیست.

اقدام غیر عقلانی
احمد توکلی نیز در واکنش به عزل برخی وزرا در هشت روز پایانی دولت نهم خطاب به رئیس‌جمهور تأکید کرد: توصیه من به آقای رئیس‌جمهور این است که از این تصمیم دست بکشد تا مجبور به تقاضای رأی اعتماد برای دولت نهم نشود. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس افزود: اقدامات آقای احمدی‌نژاد درباره عزل وزرا هیچ توجیه عقلانی ندارد و کشور را در شرایط سختی قرار می‌دهد. این نحوه رفتار بدترین پاسخ به اعتماد بیست و چهار و نیم میلیون رأی‌دهنده به ایشان است. وی گفت: وزرایی که اخبار عزل آنها منتشر شده است از جمله 6-5 وزیری بودند که نسبت به معاون اولی آقای مشایی معترض بودند و برای این کار اقدام به نامه‌نگاری هم کرده بودند. البته تعداد مخالفان و معترضان به آقای مشایی در دولت بیش از این افراد بود. وی اظهار داشت: این طرز برخورد با وزرای کابینه به دلیل اعتراض به رفتار رئیس‌جمهور نه با ضوابط اسلامی سازگار است و نه با مصالح دولت و ملت.
به اعتقاد توکلی مشکل مهمی که با عزل آقایان صفار هرندی و محسنی اژه‌ای پیدا می‌شود مربوط به اصل 136 قانون اساسی است. باتوجه به اینکه تعداد اعضای تغییر یافته کابینه با این تغییرات به 11 نفر کاهش می‌یابد؛ به این ترتیب بیش از نصف اعضای کابینه تغییر کرده است و دولت مجبور است مجدداً برای هشت روز باقیمانده از مجلس رأی اعتماد بگیرد. احمد توکلی تأکید کرد: اصل 136 دلالت بر فوریت دارد و تأخیر در معرفی وزرا را جایز نمی‌داند.
وی تأکید کرد: من نمی‌دانم چه مصلحت سیاسی به نظر رئیس‌جمهور رسیدکه در آستانه تنفیذ دوره آینده و تحلیف مجلس، خود را در شرایطی قرار داد که مجبور است در روزهای آینده برای دولت تقاضای رأی اعتماد کند. بنا بر این طبیعی است با این مقدمات، مجلس بر اساس آنچه که رئیس‌جمهور دوست دارد، واکنش نشان نخواهد داد. وی گفت: چنین شرایطی اداره کشور را به شدت سخت می‌کند و این نحوه رفتار بدترین پاسخ به اعتماد بیست و چهار و نیم میلیون رأی‌دهنده به ایشان است.

ضرورت پرهیز از تصمیمات ناگهانی
علی مطهری، نماینده مردم تهران در خانه ملت نیز در گفت‌وگو با مهر با ابراز تعجب از اقدام اخیر محمود احمدی‌نژاد در برکناری برخی وزرای کابینه اظهار داشت: این اقدام آقای احمدی‌نژاد حرکتی غیرمعمول بوده است. اینکه انجام چنین حرکتی از سوی آقای احمدی‌نژاد چه ضرورتی داشته برای من قابل درک نیست و گویی که ایشان در وارد کردن کشور به التهاب تعمداتی دارند!

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به انتشار برخی اخبار مبنی بر احتمال عزل وزرای معترض به رویکرد احمدی‌نژاد در خصوص ماجرای انتصاب اسفندیار رحیم مشایی به سمت معاون اول رئیس‌جمهور، گفت: قطعاً اگر برکناری وزرای مذکور به این دلیل بوده باشد قبح این حرکت دو چندان خواهد بود چرا که موضوع در این صورت ابعاد شخصی پیدا کرده و دیگر ارتباطی با مصالح کشور نخواهد داشت. وی ضمن اعتراض به احمدی‌نژاد توصیه کرد از تصمیمات ناگهانی پرهیز کرده و بر اعصاب خود مسلط باشد و گفت: آقای احمدی‌نژاد باید سعی کنند از تمام گروه‌ها و گرایشات برای دولت آینده استفاده کرده تا ضمن افزایش وحدت در کشور گامی مؤثر را نیز در جهت آشتی ملی بردارند. تغییرات سریع دیروز در شرایطی رقم خورد که مراسم تنفیذ حکم رئیس‌جمهور از طرف مقام معظم رهبری دوشنبه هفته آینده (12 مرداد) برگزار شده و دو روز بعد یعنی روز چهارشنبه مراسم تحلیف براساس اصل 121 قانون اساسی و مواد 188، 189، 190 و 191 آئین نامه داخلی مجلس انجام می‌شود. در این مراسم معمولاً رؤسای قوای مجریه، مقننه و قضائیه سخنرانی خواهند کرد. حاجی بابایی عضو هیأت رئیسه مجلس با اشاره به اینکه از تاریخ 14 مرداد رئیس‌جمهور دو هفته فرصت دارد تا کابینه خود را به مجلس معرفی کند خاطر نشان کرد: مجلس شورای اسلامی نیز یک هفته برای بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی فرصت دارد. حداکثر تا 6 شهریور ماه دولت دهم تشکیل خواهد شد.

آخرین خبرها از کابینه قدیمی
درحالی که تا آخرین ساعت‌های شب گذشته برکناری صفار هرندی و محسنی‌اژه‌ای قطعیت یافته بود شایعاتی درمورد حفظ صفار هرندی در کابینه برای خارج نشدن دولت از حدنصاب قانونی به‌گوش می‌رسید.